De posts van de Amerikaanse president Trump baren vaak opzien door zijn manier van argumenteren. Veel van zijn posts bevatten het zogenoemde argumentum ad hominem (‘het argument op de man/mens’). Voorbeelden daarvan vliegen ons dagelijks om de oren. Goed als je weet wat het is!
Het argumentum ad hominem is argumentatie waarin de persoon wordt aangevallen en niet de argumenten. Dit om de discussiepartner zo te diskwalificeren. Het geldt als een drogreden: een in de theorie benoemde manier van argumenteren die niet bijdraagt aan een redelijke discussie.
Het argumentum ad hominem heeft meerdere varianten; de jij-bak is er ook een van. Maar deze variant zie je het meest: de directe persoonlijke aanval. De discussiepartner wordt beledigd en negatief afgeschilderd – zonder inhoudelijke argumentatie.
Een voorbeeld van Trumps Truth Social (18 augustus 2025), en let op het gebrek aan inhoudelijke argumenten:
I am totally convinced that if Russia raised their hands and said, “We give up, we concede, we surrender, we will GIVE Ukraine and the great United States of America, the most revered, respected, and powerful of all countries, EVER, Moscow and St. Petersburg, and everything surrounding them for a thousand miles, the Fake News Media and their Democrat Partners would say that this was a bad and humiliating day for Donald J. Trump, one of the worst days in the history of our Country.” But that’s why they are the FAKE NEWS, and the badly failing Radical Left Democrats. (…)
Ook in de Nederlandse media zie je het argumentum ad hominem. Op de website van Geen Stijl staat bijvoorbeeld dit als reactie op een post van GroenLinks-Kamerlid Kauthar Bouchallikt:
(…) Kauthar was 8 toen Fortuyn werd vermoord door iemand met een GroenLinks-profiel en mede dankzij de retorische inspanningen van huidig GroenLinks-senator Paul Rosenmöller. Twintig jaar geleden gebeurde het ondenkbare in onze democratie, maar zíj heeft het trauma. Maak het nou, dom wicht. Maar ook: bedankt voor het wederom tonen van je ware kleuren. Afwijkende opvattingen mogen van GroenLinks nog steeds DEAUD (SvH: ‘een platte verwensing’). Turks-Nederlands bevrijdingsmeisje Lale Gül won vrijdag de Pim Fortuynprijs en GroenLinks Kamerlid (en Moslimbroeder) Kauthar Plaatsdelikt wint de Paul Rosenmöller Prijs (…). (7 mei 2022)
Het argumentum ad hominem doet het goed bij mensen die likes willen scoren en lekker erop los argumenteren. Maar het is een ondeugdelijke, populistische manier van argumenteren. Het geldt als een onfatsoenlijke manier van argumenteren, die leidt tot conflicten en escalatie. Je kunt je er ook niet goed tegen verdedigen. We hebben er helemaal niets aan eigenlijk. En daarom is het ook een drogreden.
